تدوین اصول طراحی فضاهای شهری بر مبنای ارتقای سلامت روان شهروندان (نمونه موردی شهر سبزوار؛ محله های بهار و انقلاب اسلامی)

بشر امروز در سایه تکنولوژی موانع زیادی را کنار زده است. اما در این میان مسائل و مشکلات او نیز پیچیده تر شده است. آلودگی های محیط زیست، آلودگی های صوتی و بصری، وجود نا امنی و ترس، فقدان فضاهای طبیعی، سکونت در ارتفاع، زندگی در انزوا، روابط سرد اجتماعی، ازدحام و شلوغی و... باعث ‏ آسیب ‏های روانی بر شهروندان شده است. فشار و آزردگی روانی، پرخاشگری و زودرنجی، عصبانیت و انزوای اجتماعی، افسردگی، بی حوصلگی، شکایات جسمانی، اضطراب و غیره، نتایج نا امید کننده چنین شرایطی است. سازمان بهداشت جهانی، محیط را در سلامت انسان ها تاثیرگذار می داند. بکارگیری اصول روانشناسی محیط در حیطه طراحی محیط باعث سلامت روان و بهزیستی انسان ها میشود. در پژوهش با فرض اینکه محیط میتواند بر سلامت روانی ساکنین شهرها تاثیرگذار باشد، سعی بر شناسایی عوامل محیطی تاثیرگذار بر سلامت روانی شهروندان داریم. بدین منظور پس از مطالعه منابع کتابخانه ای موجود در این زمینه، به چارچوبی مفهومی حاصل از دسته بندی آن ها خواهیم رسید. سپس با مطالعه میدانی از طریق پرسشنامه حاصل از چارچوب مفهومی طرح به بررسی فرضیه تحقیق می پردازیم. به منظور سنجش اثر متغیر مستقل (کیفیت محیط سکونت) بر متغیر وابسته (سلامت روان)، تعداد 200 نفر از ساکنین دو محله بهار و انقلاب اسلامی از منطقه 1 شهر سبزوار به شیوه نمونه گیری در دسترس احتمالی انتخاب شدند. یافته حاصل از پرسشنامه توسط نرم افزار spss تحلیل شد. بر طبق این پژوهش محیط می تواند بر سلامت روانی ساکنین تاثیرگذار باشد. سلامت روانی افراد ساکن در محله ای با کیفیت محیطی بالاتر به طرز معنی داری از سلامت روانی ساکنین در محله ای فاقد چنین کیفیت هایی یا با کیفیت های پایینتر بالاتر است. در انتهای پژوهش حاضر نیز اصول طراحی شهری ارتقاء دهنده سلامت روانی شهروندان ارائه می شود.